De EEA (het in Kopenhagen gevestigde Europees Milieu Agentschap) heeft de luchtkwaliteit van 323 Europese steden met meer dan 50.000 inwoners onderzocht op basis van gegevens van de laatste twee jaar van de meetstations die in de diverse steden hangen. In 127 steden voldoet die aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), aldus het rapport dat op 17 juni 2021 werd gepubliceerd. Van de Nederlands steden komt Groningen er het beste uit (32e positie), de luchtkwaliteit in Nijmegen (plaats 136) en Amsterdam (plaats 182) wordt als matig gezien.
Lucht wel schoner
In de afgelopen twintig jaar is de concentratie fijnstof, de grootste veroorzaker van aan vervuilde lucht gerelateerde gezondheidsproblemen, met bijna de helft gedaald. Volgens de Gezondheidsraad in 2018 voldeed de luchtkwaliteit in Nederland vrijwel overal aan de Europese normen. Deze normen zijn overigens een stuk minder streng dan de WHO-normen.
Volgens het EEA rapport zat de gemiddelde fijnstofconcentratie in 2019 en 2020 in Nijmegen en Amsterdam boven de 10 microgram per kubieke meter (de WHO adviseert dit als maximum).
Metingen luchtkwaliteit
De EEA cijfers zijn gebaseerd op Nederlandse data, aangeleverd door de meetstations van het RIVM. In Nijmegen staan twee ‘officiële’ meetstations, aangevuld met sensors van burgers. De locatie van de meetstations (langs drukke vervuilende weg of ergens in een relatief schone buurt) maakt veel uit voor de gemiddelden. Zie het Volkskrant artikel ‘Is Groningen echt de schoonste stad van Nederland? ‘Ik zou deze kaart door mijn oogharen bekijken’. In dit artikel komt Guus Velders, luchtkwaliteitsonderzoeker bij het RIVM, aan het woord. Hij wijst er op dat er andere plekken in Nederland zijn waar de concentraties beduidend hoger liggen, zoals rond Tata Steel. Maar over het algemeen zijn de verschillen binnen Nederland volgens Guus Velders niet zo groot.
De metingen met 1 of 2 meetstations in een stad zijn eigenlijk wat beperkt en geven weinig mogelijkheden tot nuance. Daardoor laat het onderzoek van het EEA niet zien hoe de vervuiling door het jaar heen kan variëren, of lokaal kan pieken. Als bijvoorbeeld op een windstille dag veel open haarden worden gestookt, zie je van die relatief vuile lucht (die dan tijdelijk in gemiddeld genomen schone steden blijft hangen) in de ranglijst niets terug.
In de laatste jaren zijn er op diverse plaatsen en steden initiatieven gestart rondom burgerluchtmeetnetten. Kijk op deze pagina voor een opsomming. Wij van Duurzaam Altrade zijn aan het onderzoeken of het mogelijk en zinvol is, om aan de slag te gaan met een eigen burgerluchtmeetnet.
Schone Lucht Akkoord
Ook Nijmegen heeft het Schone Lucht Akkoord ondertekend. Doel is dat dat de gezondheidsschade door luchtvervuiling in 2030 gehalveerd is ten opzichte van 2016. Het is duidelijk dat er ook in Nijmegen nog veel te verbeteren valt. Maarten Krol, hoogleraar luchtkwaliteit aan de Wageningen Universiteit, noemt in dit verband verouderde houtkachels, intensieve veehouderij en vervuilende scooters of dieselauto’s.
Luchtkwaliteitexpert Wouter Peters, ook verbonden aan de Wageningen Universiteit, legt het haarfijn uit in deze video:
Links
Een paar illustraties hoe slechte luchtkwaliteit het leven van mensen kan beïnvloeden:
‘Luchtvluchteling’ Arie Mulder: In Drenthe kan ik weer ademen
Kritiek op rapport luchtkwaliteit van Europees Milieuagentschap (EEA)
30 maatregelen voor schonere lucht Nijmegen
Via deze links kun je ook de luchtkwaliteit in Nijmegen bekijken, op basis van de meetgegevens van de twee stations in Nijmegen:
Bekijk de luchtkwaliteit in Nijmegen (Graafseweg)
Bekijk de luchtkwaliteit in Nijmegen (De Ruyterstraat)
