Je kunt je groente-, fruit- en tuinafval gewoon in de gft-bak gooien. Maar er zijn ook andere opties, zoals composteren. Doe je dit goed, dan heb je een duurzame manier van afval verwerken. Je kunt dit doen met behulp van een wormenbak, of sjieker gezegd, een wormenhotel. Je kunt kant-en-klare wormenhotels kopen, maar je maakt zo’n wormenverblijf ook gemakkelijk zelf. In dat verblijf maken de wormen compost dat je kunt gebruiken voor vruchtbaardere grond in eigen tuin.
Speciale composteerwormen
De wormen in je wormenhotel moeten compostwormen zijn, vaak tijgerwormen (Eisenia fetida). De wormen in je gazon of tuingrond functioneren minder goed in een wormenhotel. Je kunt ze bestellen via internet of je zoekt naar iemand die al langer een wormenhotel heeft en wormen wil weggeven. De wormen in je hotel kun je voeden met afval als schillen, rauwe groente- en fruitresten, klokhuizen, koffiedik en theeblaadjes. Maar let op: géén ‘composteerbare’ koffiecups of theezakjes, omdat daar tegenwoordig microplastics in worden verwerkt! Ook geen ‘composteerbaar’ plastic! Geef de wormen geen gekookt eten, brood (gaat schimmelen), zuivelresten, vlees, vis, vetten of olieën. De wormen houden ook niet van ‘prikkelend’ voedsel, zoals ui, citrusvruchten en pepers. Liever ook geen gemaaid gras. Houtige plantenresten (snoeiafval, houtsnippers) kun je met mate geven. Je moet alles wat je in het wormenhotel gooit, wel eerst kleinmaken, dat bevordert het composteerproces. Het is belangrijk de groentebak regelmatig aan te blijven vullen met afval, om het proces actief te houden.
Vier sterren hotel
Je moet aardig je best doen, willen de wormen je een vier sterren beoordeling geven! Het mag niet te droog en niet te nat zijn. Het hotel moet een goede mix aan organisch materiaal en houtige materialen bevatten, zoals tuinafval of ongebleekt papier of karton (bijvoorbeeld eierdozen). Een mooi evenwicht zorgt ervoor dat het hotel niet stinkt. Het wormenhotel mag niet in de felle zon staan, dan wordt het te warm. In de winter moet je het tegen vorst beschermen, je moet het dan inpakken met een ademende deken zodat de wormen niet doodvriezen. Of je plaatst het hotel op een vorstvrije plaats. Een wormenhotel hoeft niet groot te zijn, het is dus ook geschikt voor een kleine tuin of balkon.
Een wormenhotel is eigenlijk een systeem van 2 of meer bakken die je op elkaar stapelt. In de bakken zitten gaatjes, in de bovenste bak doe je het GFT-afval. Als je erg veel groenafval hebt, kun je met meerdere bakken een heuse wormentoren bouwen! De bakken moeten wel donker zijn (licht-dicht), want de wormen houden niet van licht.
Naast de compost die je er uit kun scheppen na een bepaalde periode, produceren de wormen ook ‘wormenthee’. Dit is een waterige drab die door de gaatjes in de bovenliggende bakken naar de onderste bak druppelt. Dit percolaat is de vloeibare mest van de wormen. Je kunt deze via het kraantje aftappen en bewaren in een afgesloten pot of emmer totdat je het wilt gebruiken. Je kunt het verdunnen met water en sproeien over je tuin. Ook kun je het mengen met droge compost en dan gebruiken als mest.
Stress
Wormen kunnen in de stress raken als ze niet goed behandeld worden of als hun leefomstandigheden niet goed zijn (te nat, te droog, te zuur ..). Als je de wormen voor het eerst in de bak van het hotel plaatst, moeten ze daarna een tijd met rust gelaten worden om te ont-stressen. Als de wormen in een ‘knoop’ bovenop in de bak gaan liggen, is dat een teken van stress en moet je op zoek naar de oorzaak. Lees de FAQ’s van Karin Spaink (link hieronder)!
Links
Timmer zelf een wormentoren – Landleven – Met een filmpje en bouwtekening
Opmerking: bovenstaande link is een voorbeeld van hoe je een wormenhotel kunt bouwen. Het filmpje is informatief. Maar zoeken op internet levert erg veel hits op hoe je een meer of minder luxueus wormenverblijf kunt bouwen. Het moet wel altijd ‘all inclusive’ zijn!
Do It Yourself : onze tips & tricks voor je eigen wormenboerderij – Stadswormerij
Wormenhotel, samen composteren (website Stichting Buurtcompost)
De gemeente Amsterdam is al jaren bezig met wormenhotels in de stad. Na verschijnen van het rapport ‘Evaluatierapport en advies doorontwikkeling wormenhotels Hiemstra & De Vries, 2020‘ heeft de gemeente Amsterdam aangekondigd dat het wormenhotel project een vervolg krijgt.
Thuiscomposteren – Vlaco behartigt al bijna 30 jaar het beleid en de belangen van de biologische kringloop in Vlaanderen. Op hun website staat veel goede informatie.
Karin Spaink schrijft regelmatig columns in Het Parool. Onder de titel EarthBNB beschrijft ze haar ervaringen met haar eigen wormen-BNB. “Aangezien ik bij iets nieuws meestal full nerd ga, heb ik me intussen ingelezen over het wel en wee van compostwormen. Al snel merkte ik dat iedereen wel iets zei, maar haast niemand alles. Vandaar dat ik mijn eigen FAQ heb gecompileerd: de lijst van Frequently Asked Questions.”. Deze pagina met werkelijk alle vragen die je maar kunt hebben over een wormenhotel, kun je hier vinden. Verplichte leeskost als je met een wormenhotel aan de slag wilt!
eWoodz – Tobias heeft ook meegeholpen om het wormenhotel van het Galgenweitje te bouwen. Hij maakt veel wormenhotels voor het onderwijs. Bij zijn webshop kun je alles kopen wat je nodig hebt om zelf een wormenhotel te beginnen.
FAQ rondom Wormenhotel en Wormenbak: problemen na het opstarten op De Duurzame Kaart
